อธิบดีกรมการปกครองสั่งด่วน! ห้ามเจ้าหน้าที่รัฐ กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน และผู้นำท้องถิ่น เก็บหรือครอบครองบัตรประชาชนเพื่อแสวงประโยชน์การเลือกตั้ง ฝ่าฝืนดำเนินคดีโดยเด็ดขาด
วันที่ 26 ธันวาคม 2568 นายนฤชา โฆษาศิวิไลซ์ อธิบดีกรมการปกครอง ได้มีหนังสือ ด่วนที่สุด เรื่อง มาตรการป้องปรามและเฝ้าระวังการนำบัตรประจำตัวประชาชนไปใช้ในทางทุจริตการเลือกตั้ง ถึงผู้ว่าราชการจังหวัดทุกจังหวัด และปลัดกรุงเทพมหานคร เพื่อเน้นย้ำการป้องกันและปราบปรามการทุจริตเลือกตั้งอย่างเคร่งครัด
ทั้งนี้ สืบเนื่องจากมีพระราชกฤษฎีกายุบสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. 2568 และสำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งได้กำหนดให้วันที่ 8 กุมภาพันธ์ 2569 เป็นวันเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเป็นการทั่วไป กรมการปกครองจึงให้ความสำคัญอย่างยิ่งต่อการคุ้มครองความสุจริต เที่ยงธรรม และโปร่งใสของกระบวนการเลือกตั้ง โดยเฉพาะการป้องกันพฤติการณ์นำบัตรประจำตัวประชาชนไปใช้ในทางมิชอบ ซึ่งเป็นการกระทำที่ผิดกฎหมายและบ่อนทำลายหลักประชาธิปไตยอย่างร้ายแรง
อธิบดีกรมการปกครองระบุว่า บัตรประจำตัวประชาชนเป็นเอกสารราชการสำคัญ ใช้เป็นหลักฐานยืนยันตัวบุคคลในการใช้สิทธิและทำธุรกรรมตามกฎหมาย การนำไปเก็บ รวบรวม ยึดถือ หรือใช้แทนผู้อื่นไม่ว่ากรณีใด ถือเป็นความผิดตามกฎหมาย เพื่อเป็นการป้องปรามการทุจริตและสร้างความเชื่อมั่นแก่ประชาชน จึงสั่งการให้จังหวัดและกรุงเทพมหานคร แจ้งให้อำเภอ สำนักงานเขต เทศบาล และเมืองพัทยา ดำเนินการดังนี้
1. กำชับเจ้าหน้าที่ในสังกัด กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน และผู้นำท้องถิ่น ห้ามเรียกเก็บ รวบรวม ยึดถือ ครอบครอง หรือรับฝากบัตรประจำตัวประชาชนของผู้อื่น รวมถึงห้ามนำไปใช้สิทธิเลือกตั้งแทน หรือยินยอมให้ผู้อื่นนำบัตรของตนไปใช้ พร้อมทั้งให้ตรวจตรา เฝ้าระวังพฤติการณ์ดังกล่าวอย่างใกล้ชิดในพื้นที่รับผิดชอบ
2. หากพบพฤติการณ์ที่อาจเข้าข่ายทุจริตการเลือกตั้ง ให้ รายงานผู้บังคับบัญชาทันที และรวบรวมพยานหลักฐานเพื่อดำเนินคดีตามกฎหมายอย่างเคร่งครัด
3. ให้ประชาสัมพันธ์ผ่านเสียงตามสายและสื่อทุกช่องทาง เพื่อให้ประชาชนรับทราบถึงบทลงโทษตาม พระราชบัญญัติบัตรประจำตัวประชาชน พ.ศ. 2526 และที่แก้ไขเพิ่มเติม และ พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. 2561
บทกำหนดโทษที่เกี่ยวข้อง
• พ.ร.บ.บัตรประจำตัวประชาชน พ.ศ. 2526
• มาตรา 15 นำบัตรของผู้อื่นไปใช้ แสดงตนเป็นเจ้าของบัตร โทษจำคุก 6 เดือน–5 ปี ปรับ 10,000–100,000 บาท
• มาตรา 15 ทวิ ยึดหรือครอบครองบัตรของผู้อื่นโดยมิชอบ โทษจำคุกไม่เกิน 6 เดือน ปรับไม่เกิน 10,000 บาท
• มาตรา 16 ยินยอมให้ผู้อื่นนำบัตรของตนไปใช้ในทางทุจริต โทษจำคุก 3 เดือน–3 ปี หรือปรับ 5,000–60,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
• พ.ร.ป.ว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส. พ.ศ. 2561
• มาตรา 94 ห้ามใช้บัตรประจำตัวประชาชนหรือหลักฐานของผู้อื่นเพื่อออกเสียงลงคะแนน
• มาตรา 158 ฝ่าฝืนมีโทษจำคุก 1–10 ปี หรือปรับ 20,000–200,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ และเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง 20 ปี
อธิบดีกรมการปกครองย้ำว่า จะดำเนินการตามกฎหมายอย่างเด็ดขาดกับผู้ฝ่าฝืน เพื่อรักษาความศักดิ์สิทธิ์ของสิทธิเลือกตั้งและความเชื่อมั่นของประชาชนต่อระบอบประชาธิปไตย สร้างความเชื่อมั่นต่อกระบวนการเลือกตั้งให้เป็นไปโดยสุจริต ยุติธรรมและโปร่งใส
