เรื่อง/ภาพ : อ.ส.ท.
“เมื่อเกิดฟ้าแลบ ปูนปั้นรูปเทวดาบนเจดีย์ที่ประดับอยู่รายรอบก็เคลื่อนไหว ยกมือขึ้น ๆ ลง ๆ เหมือนกับมีชีวิต”
คือคำบอกเล่าจากนักโบราณคดีจากหน่วยศิลปากรเชียงแสนในอดีตเมื่อหลายสิบปีก่อน คุณคงเดช ประพัฒน์ทอง ซึ่งวันหนึ่งได้เดินทางเข้าไปสำรวจวัดกู่เต้าร้างของเมืองเชียงแสนในเวลาโพล้เพล้ใกล้ค่ำ
ภายใต้บรรยากาศมืดครึ้มจากฝนที่กำลังตั้งเค้าใกล้ตก สายฟ้าแลบแปลบปลาบเป็นระยะ ขณะกำลังเดินอยู่นั้น เมื่อหันไปมองเจดีย์ที่เป็นเงาตะคุ่มอยู่ในความมืด จึงได้พบกับปรากฏการณ์อันแปลกประหลาด คือเห็นภาพปูนปั้นรูปเทพพนมที่ประดับประดาอยู่โดยรอบของเจดีย์ มีอาการเคลื่อนไหวในลักษณะยกมือขึ้น ๆ ลง ๆ เป็นที่น่าอัศจรรย์
ความจริงแล้วภาพความเคลื่อนไหวของรูปปั้นเทวดาที่เห็นนั้นมิใช่เพราะปาฏิหาริย์เหนือธรรมชาติแต่อย่างใด แต่ทว่าเกิดจากปรากฏการณ์ภาพติดตา อันเป็นหลักการเดียวกันกับการถ่ายทำภาพยนตร์หรือที่เรียกกันว่า “แอนิเมชัน” ด้วยรูปปูนปั้นเทพนมที่ประดับสลับสับหว่างกันอยู่รอบเจดีย์ในความมืด เมื่อกระทบกับแสงจากฟ้าแลบก็จะเป็นเสมือนแผ่นฟิล์มภาพยนตร์ที่วิ่งผ่านเลนส์ฉายภาพ มองเห็นเป็นความเคลื่อนไหว เป็นภูมิปัญญาของช่างโบราณที่ได้รังสรรค์เอาไว้
เป็นที่น่าเสียดายว่าจากการทิ้งร้าง ถูกน้ำท่วมขังเป็นประจำเนิ่นนานนับหลายร้อยปี ทำให้รากฐานเจดีย์ได้ทรุดตัวจนกระทั่งองค์เจดีย์รวมทั้งปูนปั้นประดับอันงามอัศจรรย์พังทลายไปบางส่วน แม้กรมศิลปากรจะได้มาทำการขุดแต่งบูรณะในเวลาต่อมา ทว่าลายปูนปั้นประดับส่วนมากได้แตกหักเสียหายไปไม่อาจกอบกู้กลับคืน คงเหลือเพียงบางส่วนพอให้ได้ชื่นชม จินตนาการ และเป็นหลักฐานปรากฏการณ์ในเรื่องเล่าแต่กาลก่อน
วัดกู่เต้าเชียงแสน ตั้งอยู่นอกกำแพงเมืองเชียงแสนด้านทิศตะวันตก ริมแม่น้ำคำ หันหน้าไปทางทิศตะวันออก ปัจจุบันยังคงมีสถานะเป็นวัดร้าง หลงเหลือร่องรอยของฐานวิหารและฐานอาคารน้อยใหญ่เรียงราย เจดีย์ประธานของวัด ถือเป็นสถาปัตยกรรมที่มีรูปแบบแปลกตาที่สุดของเมืองเชียงแสน ด้วยเรือนธาตุทรงกระบอกซ้อนลดหลั่นกันสามชั้น ประดับปูนปั้นรูปเทพพนมโดยรอบ สันนิษฐานว่าเป็นรูปแบบสถาปัตยกรรมที่สร้างขึ้นโดยรับอิทธิพลจากเจดีย์แบบจีน เมื่อประมาณพุทธศตวรรษที่ 21
หากมีโอกาสได้ผ่านไปทางเมืองเก่าเชียงแสน อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย อย่าลืมแวะเข้าไปชมความงามของเทวดาปูนปั้นที่เหลืออยู่ บางทีอาจจะได้พบกับปรากฏการณ์อัศจรรย์อย่างในเรื่องเล่าบ้างก็เป็นได้
พิกัดวัดกู่เต้าเชียงแสน https://goo.gl/maps/whJsun4Jmrspu8Bx6?coh=178571&entry=tt
ขอบคุณภาพ/ข้อมูลจาก อ.ส.ท.
WEBSITE : www.osotho.co
FACEBOOK : อนุสาร อ.ส.ท.
TIKTOK : osotho_online
INSTAGRAM : osotho_online
YOUTUBE : osotho
LINE : @osotho
