อยู่มาวันหนึ่ง มี รปภ. มาถามผมทาง Facebook ว่าการคิดค่าแรงของ รปภ. นั้นทำอย่างไร ในเมื่อกฎหมายแรงงานกำหนดไว้ให้สัปดาห์หนึ่งทำงานไม่เกิน 48 ชั่วโมง (มาตรา 23 วรรค 1) และในหนึ่งสัปดาห์ต้องจัดให้มีวันหยุดอย่างน้อยหนึ่งวัน (มาตรา 28) ฉะนั้นย่อมหมายความว่า รปภ. ที่ทำงานวันละ 12 ชั่วโมง 6 วันต่อสัปดาห์ ก็น่าจะได้ค่าทำงานล่วงเวลาวันละ 4 ชั่วโมง ใช่หรือไม่?!? แต่ต้องขอแสดงความเสียใจด้วยนะครับ เพราะคำตอบของมันคือ “ไม่”
ตรงนี้ต้องออกตัวก่อนว่าโดยปกติแล้ว พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานนั้นกำหนดสิทธิของลูกจ้างเอาไว้ค่อนข้างชัดเจนมาก แต่ก็มีบางจุดที่ยังคลุมเครือ เพราะให้ไปอ้างอิงพวกกฎกระทรวงแทน ซึ่งสำหรับคนธรรมดาสามัญแล้ว มันยากที่จะหาข้อมูลดังกล่าว เพราะในตัวมาตรากฎหมาย หรือตัวพระราชบัญญัติเองก็ไม่ได้มีการระบุไว้ชัดเจนว่ามาตราใด อ้างอิงกฎกระทรวงฉบับไหน
อาชีพ รปภ. อยู่ในข้อยกเว้น นายจ้างไม่ต้องจ่ายค่าทำงานล่วงเวลา
แล้วอาชีพ รปภ. เนี่ย ก็เป็นอาชีพหนึ่งที่ถูกกำหนดเอาไว้ในกฎกระทรวง ฉบับที่ 8 (พ.ศ.2541) ออกตามความในพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ.2541 ใจความว่า
อาศัยอำนาจตามความในมาตรา 6 และ มาตรา 65 (
แห่งพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ.2541 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคมออกกฎกระทรวงไว้ดังต่อไปนี้
ให้งานเฝ้าดูแลสถานที่หรือทรัพย์สินเป็นงานตามมาตรา 65 (
ที่ลูกจ้างไม่มีสิทธิได้รับค่าล่วงเวลาตามมาตรา 61 และค่าล่วงเวาในวันหยุดตามมาตรา 63 แต่ให้มีสิทธิได้รับค่าตอบแทนเป็นเงินเท่ากับอัตราค่าจ้างต่อชั่วโมงในวันทำงานตามจำนวนชั่วโมงที่ทำ
พูดง่ายๆ คือ ในการคิดค่าแรงของผู้ประกอบอาชีพ รปภ. นั้น สมมติว่าทำงานวันละ 12 ชั่วโมง มีวันหยุดประจำสัปดาห์คือวันอาทิตย์ ค่าแรงคิดตามอัตราค่าแรงขั้นต่ำคือ 300 บาท/วัน ก็จะคิดแบบนี้ครับ
◾ค่าแรงตามชั่วโมงทำงานตามปกติที่กฎหมายกำหนด คือ 8 ชั่วโมง/วัน ก็คิดไปชั่วโมงละ 37.50 บาท
◾ค่าแรงตามชั่วโมงทำงานล่วงเวลา 4 ชั่วโมง/วัน เนื่องจากเป็นไปตามมาตรา 65 (
และกฎกระทรวงฉบับที่ 8 จึงคิดที่ชั่วโมงละ 37.50 บาท เช่นกัน
และแม้ว่านายจ้างจะให้ทำงานล่วงเวลาเพิ่มเติม (เช่น นายจ้างขอให้ทำงานต่ออีก 2 ชั่วโมง หรือ ลูกจ้างขอควงกะ) ค่าจ้างก็จะไม่ได้คิดเป็นค่าล่วงเวลา (หมายถึง ค่าแรงต่อชั่วโมงคูณ 1.5) แต่อย่างใด และนั่นรวมถึงค่าล่วงเวลาในวันหยุด ที่ตามกฎหมายมาตรา 63 ที่กำหนดไว้ว่าต้องจ่ายไม่น้อยกว่าสามเท่าของอัตราค่าจ้างต่อชั่วโมงในวันทำงานด้วยนะครับ
อ้างอิงจากเหตุผลก็คือ กฎหมายเก่าที่ให้ข้อยกเว้นเรื่องการจ่ายค่าทำงานล่วงเวลาสำหรับลูกจ้างที่มีหน้าที่เฝ้าสถานที่ มันมีใช้ตั้งแต่ก่อน พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ.2541 จะบังคับใช้แล้ว ดังนั้น เพื่อไม่ให้เป็นภาระแก่นายจ้าง จึงให้คงข้อยกเว้นนี้ไว้น่ะครับ
สรุปคือ: สำหรับผู้ประกอบอาชีพ รปภ. นั้น ไม่ว่าจะทำงานล่วงเวลาในวันธรรมดาหรือวันหยุด ก็จะได้รับค่าจ้างเป็นอัตราค่าจ้างปกติของวันนั้นๆ คิดเป็นรายชั่วโมง