สาเหตุ ของการเกิดควันดำ ซึ่งเนื่องมาจากการเผาไหม้ไม่สมบูรณ์นั้นมีสาเหตุหลายประการ เช่น น้ำมันเชื้อเพลิงคุณภาพต่ำ กรองอากาศอุดตัน ทำให้อากาศเข้าไม่เพียงพอ ปรับแต่งปั๊มหัวฉีดไม่เหมาะสม หัวฉีดปั๊มน้ำมันเชื้อเพลิงชำรุดทำให้การฉีดน้ำมันเชื้อเพลิงไม่เป็นฝอยละเอียด การออกแบบห้องเผาไหม้ของเครื่องยนต์ และการบรรทุกน้ำหนักเกินพิกัด
ในรถยนต์แต่ละคันอาจมีควันดำออกมามาก เนื่องจากสาเหตุใดสาเหตุหนึ่ง หรือหลายสาเหตุรวมกันดังกล่าว ดังนั้นการบำรุงรักษาและการปรับแต่งเครื่องยนต์อย่างเหมาะสมจึงเป็นหัวใจสำคัญอย่างยิ่ง
1. เปลี่ยนน้ำมันเครื่องตามกำหนดเวลา
2. ตรวจดูหม้อกรองอากาศ ถ้าอุดตันมีฝุ่นจับมากให้ทำความสะอาด หรือเปลี่ยนใหม่ (โดยปกติจะเปลี่ยนทุกครั้งเมื่อถึงเวลาเปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่อง)
3. ตรวจสอบกำลังอัดของเครื่องยนต์ ถ้าต่ำกว่าปกติจะต้องซ่อมโดยเปลี่ยนแหวนลูกสูบหรือคว้านกระบอกสูบ
4. ปรับแรงดันที่หัวฉีดให้ตรงตามกำหนด และหัวฉีดต้องฉีดน้ำมันเป็นละออง ถ้าหัวฉีดปรับแรงดันไม่ได้หรือฉีดน้ำมันไม่เป็นละอองให้เปลี่ยนชุดหัวฉีดใหม่
5. ตั้งปั๊มหัวฉีดที่ความเร็วรอบต่าง ๆ ให้จ่ายน้ำมันตามกำหนด ถ้าหากปรับตั้งไม่ได้ เนื่องจากลูกปั๊มสึกหรอมาก ให้เปลี่ยนลูกปั๊มแต่ละชุดใหม่
6. หลีกเลี่ยงการบรรทุกเกินพิกัด และควรขับรถอย่างนิ่มนวล