อันที่จริงแล้ว คำเมืองเป็นสิ่งที่คนเมืองทุกคนต้องพูดเป็น ไม่ว่ารุ่นใหม่รุ่นเก่า ดิฉันคนเมือง คนแม่สายโดยกำเนิด แต่ลูกสองคนพูดกลาง เพราะเมืองแม่สาย เด็กที่เรียนในโรงเรียนเข้าข่ายนานาชาติ ข้ามจากพม่ามาเรียนก็เยอะรวมทั้งเชื้อสายจีน ครึ่งต่อครึ่ง เขาใช้ภาษากลาง ครูก็สอนภาษากลาง ลูกเลยถูกกลืนภาษา แต่พอเขาโตขึ้นจนประมาณ ป.4 เขาก็สามารถเรียนรู้สองภาษาได้ด้วยตัวเอง พูดกลางก็ชัดถ้อยชัดคำไม่เหน่อ พูดเหนือก็เหนือเป๊ะไม่ผิดเพี้ยน เด็กเขาสามารถเรียนรู้ได้รวดเร็วค่ะ มีลูกเพื่อนก็เป็นแบบนี้ทุกคน ไม่ต้องซีเรียสนะคะ เวลาเขาคุยกะปู่ย่าตายายเขาก็คุยเหนือได้เป๊ะเลยค่ะ เห็นแล้วชื่นใจค่ะ ที่ภาษาเหนือเราจะไม่สูญหายไป
เขาคงเกรงว่าลูกจะเรียนรู้ช้ากว่าคนอื่น วันนี้ลูกผมถามว่า แอ้ขะแม่ แปลว่าอะไร เลยตอบว่า ออกแรงเต็มที่ ทุ่มเท มุ่งมั่นที่จะทำให้ได้ ในระยะเวลาที่สั้น ที่บ้านก็อู้เมืองเป็นหลัก แต่เด็กๆยังไม่ถ่องแท้กำเมือง
ท่าน inta กับท่าน juri เลี้ยงลูกคนละอย่างเลยน่อครับ ท่าน inta แม้ว่าจะอู้เมืองกับลูก
แต่ก็ยังบ่มั่นใจ๋ว่าลูกฮู้ภาษาเมืองลึกก่อ ส่วนท่าน juri หื้อลูกเฮียนฮู้ภาษาเมืองคนเดียว
และมั่นใจ๋ในภาษาเมืองของลูก ผมว่าท่าน inta น่าจะลองเปิกษาวิธีก๋านเลี้ยงลูกกับท่าน juri ผ่อน่อครับแต่ถ้าถามโดยส่วนตั๋วแล้ว ผมหันโตยตี้ป้อแม่จะอู้เมืองกับลูกน่อ
ย้อนว่าละอ่อนสามารถเฮียนฮู้ภาษาไทยได้คนเดียว เพราะสังคมมันบังคับฮื้อฮู้ตึงตางตรงแลตางอ้อม
อย่างเวลาไปโฮงเฮียน ครูมันก็อู้ไทย หนังสือก็เป๋นภาษาไทย ทีวีก็อู้ไทย อินเทอร์เน็ตก็ภาษาไทย
วันหน้าไปยะก๋านเจ้านายลูกมันก็อาจเป๋นคนไทยแหม เผลอๆแฟนลูกก็เป๋นคนไทยอู้ไทยแหมซ้ำ
สังคมมันเป๋นจาอี้ ลูกหลานก็จำเป๋นต้องอู้ไทย ป้อแม่บ่ต้องสอนก็ได้
ต่างกับภาษาล้านนาหรือกำเมือง ตึงวันหนี้ปอจะบ่มีตี้ตางหื้อเปิ้น
ไปเซ็นทรัล พนักงานก็ปากไทย (แต้ๆเป๋นคนเมือง)
ไปติดต่อราชก๋าน ถ้าบ่ฮู้จักเจ้าหน้าที่ ก็จำเป๋นต้องปากไทยไว้ก่อน
บ่ต้องอู้เถิงตั๋วหนังสือเมือง อันหนี้ละอ่อนคนไหนเขียนได้ก็ถือว่าสุดยอดแล้วครับเคยถามเขาแล้ว เขาตอบว่า จะได้ใช้ภาษาไทยได้คล่ิองกว่า ชาวเหนือคนอื่นๆ
แต่เราไม่สนเน๊าะ ภาคภูมิใจที่เป็นคนเมือง ได้แต่พูด (บ่ใจ้ดีแต่พูด) แต่เขียนบ่อเ๋ป๋น
ป้อแม่บางคนอู้ไทยกับลูก ย้อนว่าใคร่หื้อลูกอู้ไทยสำเนียงกรุงเทพฯ
โดยยกกำว่า "คล่อง" มาอ้าง เซิ่งเป๋นกำลอยๆ บ่าดายน่อครับ
ผมก็บ่ฮู้ว่าภาษาไทย สำเนียงเมืองมันบ่ดีจาใด แลมันสู้สำเนียงกรุงเทพฯบ่ได้ตั๊ดใดหั้นไปผ่อคนสุพรรณ คนจันทบุรี คนพิษณุโลก เปิ้นก็อู้ไทยสำเนียงท้องถิ่น
แถมเปิ้นยังภูมิใจ๋ในสำเนียงของเปิ้น แต่คนเมืองบ่าส่วนกลับอาย
เปิงคนกรุงเทพฯ (บางส่วน) ดูถูกคนเมืองว่าใจ๋ง่าย
ผ่อขนาดกำอู้กำจ๋ายังตวยฮูขี้คนกรุงเทพฯเลยน่อ
ภาษาล้านนาหรือกำเมืองเป๋นภาษาป้อภาษาแม่ ถ้าป้อแม่อู้เมืองได้ก็ควรอู้กับลูก
อู้ไทยกับลูก แล้วปล่อยหื้อลูกไปเฮียนภาษาเมืองกับครอบครัวคนอื่น ผ่อแล้วมันจาใดๆอยู่น่อครับก๋านอู้ไทยกับลูก แล้วปล่อยหื้อลูกไปเฮียนฮู้กำเมืองเอาคนเดียว
มันฮับประกั๋นบ่ได้ว่าลูกจะอู้เมืองได้ บางครอบครัวสำเร็จ ลูกอู้เมืองได้
แต่บางครอบครัวก็บ่สำเร็จ ลูกปากไทยได้อย่างเดียว
เซิ่งถ้ามีครอบครัวตี้สำเร็จนักๆ ก็คงบ่มีกระทู้เป๋นห่วงภาษาเมืองจาอี้ขึ้นมา